Czy w n/w stanie faktycznym istnieje potrzeba podjęcia działalności gospodarczej przez Organizację X w zakresie prowadzonej przez nią działalności?
Na chwilę obecną Organizacja X figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym w Rejestrze Stowarzyszeń Innych Organizacji Społecznych i Zawodowych, Fundacji oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej.
Jednocześnie jako rodzaj organizacji w KRS wpisano: Izba gospodarcza.
Podmiot nie posiada statusu organizacji pożytku publicznego i aktualnie utrzymuje się i realizuje zadania statutowe wyłącznie z pieniędzy pochodzących ze składek członkowskich.
Statut Organizacji X określa m.in. następujące zadania i sposoby ich realizacji:
W strukturach Organizacji X działa Komitet ds. badań i rozwoju, którego celem jest rozwijanie (określonej) hodowli oraz wzrost konkurencyjności (określonego) materiału, poprzez pozyskiwanie funduszy na projekty badawcze. Fundusze na pokrycie kosztów danego Projektu otrzymywane będą np. z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i przekazywane wykonawcy tego projektu badawczego.
Po uzyskaniu stosownego upoważnienia nadawanego na mocy ustawy o nasiennictwie Organizacja X planuje zostać ośrodkiem szkoleniowym, w ramach którego przeprowadzane byłyby szkolenia dla analityków (tej branży). Osoby przeszkolone otrzymywałyby stosowne zaświadczenie i na tej podstawie dalej upoważnienie od (odpowiedniego)wojewódzkiego inspektora do przeprowadzania czynności w (określonym) zakresie, pobierania prób i (odpowiedniej) oceny. Za uczestnictwo w szkoleniu pobierana byłaby opłata od uczestnika na pokrycie kosztów związanych np. z zatrudnieniem wykładowców, wynajęciem sal, zapewnieniem uczestnikom posiłków.
Organizacja X organizuje międzynarodowe i krajowe kongresy i konferencje (o danej tematyce). Z tego tytułu Organizacja X ponosi pewne koszty, ale w niektórych przypadkach może również uzyskać korzyść finansową.
Organizacja X wydaje biuletyn informacyjny przesyłany do członków oraz osób związanych z branżą. Biuletyn wydawany jest wyłącznie w formie elektronicznej, z częstotliwością raz na kwartał, egzemplarze przekazywane są nieodpłatnie.
W przedmiotowym stanie faktycznym zastosowanie znajdą przepisy:
Organizacja X jest zgodnie z §1 swojego Statutu Izbą Gospodarczą. Izba ta może posiadać majątek, który będą stanowić: nieruchomości, ruchomości i fundusze (§34 pkt 1 Statutu).
Dochody Organizacji X pochodzą ze składek członkowskich, dochodów z majątku Organizacji X, subwencji, spadków, darowizn, zapisów, dywidend i zysków z akcji i udziałów oraz innych przychodów (§34 pkt 2).
Dochody uzyskiwane przez Organizację X przeznaczone są wyłącznie na realizację celów statutowych oraz na pokrycie niezbędnych kosztów działalności Organizacji X (§34 pkt 4)
Ewentualne podjęcie działalności gospodarczej byłoby zgodne z powyższymi punktami statutu Organizacji X, gdyż uzyskiwane z jej działalności zyski mogłyby zostać zaksięgowane jako inne przychody, pod warunkiem, że służyłyby na realizację celów statutowych oraz pokrycie niezbędnych kosztów działalności Organizacji X.
Tego rodzaju działalność gospodarcza, nastawiona na uzyskiwanie zysków jest zgodna z art. 14 pkt 1 i 2 ustawy o izbach gospodarczych, który stanowi, że:
Zgodnie z ustalonym powyżej stanem faktycznym Organizacja X figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym w Rejestrze Stowarzyszeń Innych Organizacji Społecznych i Zawodowych, Fundacji oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. Jednocześnie jako rodzaj organizacji w KRS wpisano: Izba gospodarcza.
Jeżeli chodzi o tego typu podmioty, to w przypadku podjęcia przez nie działalności gospodarczej, podlegają one obowiązkowi wpisu także do rejestru przedsiębiorców.
Świadczą o tym m.in.: art. 50 ustawy o KRS, który stanowi, że jeżeli podmiot wpisany do rejestru, o którym mowa w art. 49 ust. 1, podejmuje działalność gospodarczą, podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, z wyjątkiem samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.
Art. 49 ustawy o KRS mówi o stowarzyszeniach, innych organizacjach społecznych i zawodowych, fundacjach oraz samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej – czyli podsumowując podmiotów takich jak Organizacja X.
Zgodnie z art. 36 pkt 13 ustawy o KRS, przepisy niniejszego rozdziału (Rozdział 2 - Rejestr przedsiębiorców) stosuje się do innych osób prawnych, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2.
Działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Podjęcie działalności gospodarczej jest różnie ujmowane w orzecznictwie i doktrynie, większość stanowisk przychyla się do uznania, iż tym momentem jest wystawienia pierwszej faktury. Rozpoczęcie działalności gospodarczej jest możliwe po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wskazany powyżej zawiera legalną definicję działalności gospodarczej, co oznacza, że powinna być ona traktowana jako powszechnie obowiązujące rozumienie tego pojęcia w polskim systemie prawnym (postanowienie SN z dnia 02.02.2009 r., V KK 330/08).
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 02.12.1994 r. (SA/Łd 741/94, niepubl.) działalność gospodarcza to prawnie określona sytuacja, którą trzeba spełnić na podstawie zbadania konkretnych okoliczności faktycznych, wypełniających lub niewypełniających znamiona tej działalności. Prowadzenie działalności gospodarczej jest zatem kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z tą działalnością związanych, czy też nie.
Kluczową kwestią czy Organizacja X podejmuje działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o działalności gospodarczej jest rozstrzygnięcie, czy uzyskiwane przez Organizację X korzyści i dochody będą spełniały cechę zarobkowości działalności gospodarczej.
Podążając za komentarzem omawianej ustawy autorstwa Małgorzaty Sieradzkiej cecha zarobkowości jest immanentnie związana z działalnością gospodarczą.
Zarobkowy charakter działalności gospodarczej oznacza, że zamiarem (celem) jej podjęcia jest osiągnięcie zysku. Zysk należy definiować jako nadwyżkę przychodów nad stratami. Należy wskazać, że o zarobkowym charakterze działalności przesądza zamiar jego osiągnięcia, a nie faktyczne (rzeczywiste) przysporzenie po stronie podmiotu gospodarczego.
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 26.09.2008 r. II FSK 789/07 wskazuje, że dana działalność zarobkowa, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu (zarobku), rozumianego jako nadwyżka przychodów nad poniesionymi kosztami. Działalność pozbawiona tego aspektu jest działalnością charytatywną, społeczną, kulturalną i inną (określaną mianem non profit).
Potrzebę podjęcia działalności gospodarczej przez Organizację X należy rozbić, w celu omówienia całości na różne rodzaje podejmowanych działań faktycznych.
Podsumowując: powyższa działalność Organizacji X, przedstawiona w punkcie 3., jest jedynym rodzajem działalności, który mógłby być uznany za działalność gospodarczą. Tak jak wspominałem wcześniej, kluczową kwestią jest to, czy Organizacja X podejmuje działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a to zostaje rozstrzygnięte poprzez odpowiedź na pytanie, czy uzyskiwane przez Organizację X korzyści i dochody będą spełniały cechę zarobkowości działalności gospodarczej.
W przypadku osiągnięcia korzyści finansowej z organizowania międzynarodowych i krajowych kongresów i konferencji (tej branży), które miała ona zamiar osiągnąć, działalność taka jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
